Instalacja oraz użytkowanie aplikacji mobilnych przez dzieci (do lat 13 i powyżej) a prawo

✅ Co prawnie możliwe dla dzieci poniżej 13 lat?

Zgodnie z Kodeks cywilny, osoba przed ukończeniem 13. roku życia może dokonywać tylko bardzo ograniczonych czynności prawnych — np. samo założenie konta w usłudze online może być uznane za zawarcie umowy. SKP/IPblog

W kontekście aplikacji rządowej mObywatel stwierdzono, że osoby poniżej 18 lat mogą z niej korzystać o ile mają ukończone 13 lat oraz spełnione są warunki (dowód osobisty + środek identyfikacji elektronicznej). Gov.pl

W zakresie ochrony danych osobowych: dla dzieci w UE obowiązują szczególne zasady wynikające z Rozporządzenie ogólne o ochronie danych (RODO) – przetwarzanie danych dzieci powinno odbywać się z zachowaniem podwyższonej ochrony. Strona główna

Nie istnieje w Polsce (ani – na razie – w całej Unii Europejskiej) przepis, który wprost zabraniałby dzieciom poniżej 13 roku życia korzystania z jakichkolwiek aplikacji mobilnych — jednak prawo reguluje wiele kwestii związanych z usługami online, przetwarzaniem danych i zawieraniem umów, co ma istotne konsekwencje dla dzieci i ich rodziców. Poniżej przedstawiam główne zasady oraz co trzeba mieć na względzie, jeśli dziecko do 13 lat korzysta z aplikacji.

⚠️ Co warto mieć na uwadze i jakie ograniczenia wynikają z prawa?

Założenie przez dziecko konta lub korzystanie z aplikacji może być uznane za zawarcie umowy, a przed ukończeniem 13 lat taka umowa jest zazwyczaj nieważna, chyba że dotyczy „umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego”. SKP/IPblog

Usługi online, w tym aplikacje, które wymagają od użytkownika samodzielnego wyrażenia zgody na warunki, przetwarzanie danych, reklamy itp., mogą być prawnie bardziej ryzykowne w przypadku dziecka <13 lat (lub konieczna jest zgoda rodzica).

Wśród planowanych regulacji w UE (np. w ramach Akt o usługach cyfrowych — DSA) przewidziano obostrzenia dotyczące platform, które „są dostępne dla małoletnich” i zobowiązania o zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony. Fundacja Panoptykon

Infor.pl

🎯 Wnioski praktyczne dla rodzica/opiekuna.

Jeżeli dziecko ma poniżej 13 lat i chce korzystać z aplikacji mobilnej, warto upewnić się, że:

• aplikacja jest bezpłatna i/lub nie wiąże użytkownika z poważnymi zobowiązaniami płatniczymi lub długoterminowymi kontraktami,

• regulamin i wymagania aplikacji są łatwe do zrozumienia i nie wymagają wyrażenia zgody na skomplikowane przetwarzanie danych,

• jeśli aplikacja wymaga założenia konta, podawania danych osobowych lub płatności – wówczas rodzic/opiekun powinien być zaangażowany i wyrazić zgodę lub założyć konto za dziecko,

• rodzic/opiekun określa jasne granice użytkowania (czas, typy treści, aplikacje odpowiednie dla wieku) oraz monitoruje/rozmawia z dzieckiem o bezpiecznym korzystaniu.

Poniżej znajduje się kilka konkretnych aplikacji mobilnych (lub platform) odpowiednich dla dzieci w wieku do ok. 13 lat — wraz z informacjami, dlaczego warto je rozważyć oraz na co zwrócić uwagę pod kątem bezpieczeństwa. To rekomendacje, nie formalne listy „zatwierdzonych” przez prawo aplikacji — bo takich nie ma.

✅ Rekomendowane aplikacje.

• Duolingo – aplikacja do nauki języków obcych. Z artykułu wynika, że jest wymieniana jako przykład aplikacji edukacyjnej dla dzieci. Portal Oświatowy

Dlaczego warto: Duolingo w prosty sposób pozwala uczyć się języków przez gry, odznaki, poziomy – co może być atrakcyjne dla dzieci. Na co zwrócić uwagę: Upewnij się, że dziecko nie ma automatycznych zakupów w ramach aplikacji („mikropłatności”) lub ustaw je pod opieką. Zwróć uwagę na ustawienia prywatności i limit czasu użycia.

• Scratch Jr – aplikacja do nauki programowania blokowego dla młodszych dzieci (np. 5-7 lat) – ale istotna też jako krok w stronę aplikacji dla 8-13 lat. Smart Kids Planet

Dlaczego warto: Uczy logicznego myślenia, podstaw kodowania w przyjaznej formie – dobra też jako przygotowanie do bardziej zaawansowanych narzędzi. Na co zwrócić uwagę: Sprawdź, czy wersja aplikacji/pobranie jest bezpieczne (pobrane z zaufanego sklepu). Nadążaj za tym, by dziecko rozumiało, co robi, i czy ma wsparcie, jeśli chce więcej.

• Lingokids – Play and Learn – aplikacja dla dzieci, która jest wymieniana w zestawieniach aplikacji edukacyjnych. Sklep Google Play

Dlaczego warto: Zawiera gry, lekcje, zabawne interakcje – może być dobrym wyborem jako aktywność edukacyjna dla dzieci. Na co zwrócić uwagę: Ustal limity czasu korzystania i sprawdź, czy aplikacja zawiera reklamy lub zakupy – wybierz opcję, która minimalizuje takie elementy lub ustaw je jako „wyłączone”.

• Kahoot! – platforma/aplikacja quizowa, która może być używana także przez dzieci w wieku szkolnym. W sklepie Google Play jest katalogowana m.in. w sekcji Family. Sklep Google Play

Dlaczego warto: Wspiera naukę poprzez quizy i rywalizację – może być ciekawą formą uzupełnienia edukacji. Na co zwrócić uwagę: Jeśli dziecko korzysta z interaktywnej funkcji online, zwróć uwagę, by znajomość uczestników była nadzorowana (czyli lepiej używać razem lub w części kontrolowanej).

⚠️ Wskazówki bezpieczeństwa i prawne aspekty

• Upewnij się, że aplikacja ma jasne warunki korzystania i politykę prywatności, zrozumiałą dla rodzica lub opiekuna.

• W przypadku dzieci poniżej 13 lat: choć nie ma zakazu korzystania z aplikacji, należy traktować to jako aktywność wymagającą nadzoru — rodzic może założyć konto, ustawić limit czasu, monitorować ustawienia.

• Zwróć uwagę na mikropłatności, reklamy, interakcje z innymi użytkownikami – tam potencjalne ryzyka są większe.

• Rozmawiaj z dzieckiem o tym, jakie informacje może udostępniać (np. unikać pełnego imienia i nazwiska, adresu, szkoły) i jakie zasady obowiązują w domu (np. „najpierw 30 min nauki, potem zabawa”, „maksymalnie X minut dziennie”).

• Dobrym pomysłem jest korzystanie z aplikacji razem lub w określonych ramach, by dziecko nie zostało zupełnie samo z ekranem.

⚖️ PODSTAWA PRAWNA

W Polsce (i całej Unii Europejskiej) nie ma jednej listy „aplikacji, które wymagają zgody rodzica”, ale obowiązują ogólne przepisy, które decydują o tym, kiedy taka zgoda jest konieczna.

Główne akty prawne:

• Kodeks cywilny (art. 14 i 15) Dziecko, które nie ukończyło 13 lat, nie ma zdolności do czynności prawnych. → nie może samodzielnie zawierać umów, np. akceptować regulaminu aplikacji. → każda taka czynność (np. założenie konta, zakup, subskrypcja) wymaga zgody przedstawiciela ustawowego (rodzica lub opiekuna).

• RODO (art. 8 Rozporządzenia (UE) 2016/679) Dotyczy przetwarzania danych osobowych dziecka w usługach online.

Dzieci poniżej 13 roku życia w Polsce mogą korzystać z aplikacji tylko wtedy, gdy zgodę na przetwarzanie danych wyraził rodzic.

Wiek 13 lat został określony w art. 7 ustawy z 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (implementacja RODO w Polsce).

📱 CO TO OZNACZA W PRAKTYCE?

Zgoda rodzica jest obowiązkowa w każdej aplikacji mobilnej, która:

Rodzaj aplikacji Czy wymaga zgody rodzica dla dziecka <13 r.ż.? Dlaczego 🔹 Aplikacje wymagające rejestracji konta (np. TikTok, YouTube, Instagram, Roblox, Discord, Snapchat, WhatsApp) ✅ TAK Założenie konta to czynność prawna (akceptacja regulaminu, przetwarzanie danych) 🔹 Aplikacje z czatem, komunikacją online lub społecznością ✅ TAK Przetwarzają dane, umożliwiają kontakt z innymi – wymagana zgoda i nadzór 🔹 Aplikacje z mikropłatnościami lub subskrypcją ✅ TAK Dziecko nie może zawrzeć umowy o płatność – rodzic musi zatwierdzić 🔹 Aplikacje edukacyjne lub gry z kontem użytkownika (np. Duolingo, Kahoot!, Lingokids) ✅ TAK Zakładanie konta = przetwarzanie danych osobowych dziecka 🔹 Aplikacje bez logowania, anonimowe, offline (np. puzzle, malowanki, nauka liter w trybie offline) ❌ NIE (jeśli nie zbierają danych osobowych) Nie ma umowy ani danych osobowych, więc nie wymaga formalnej zgody 🔹 Aplikacje rządowe lub szkolne (np. mObywatel dla uczniów, Librus, Vulcan) ⚠️ TAK CZĘŚCIOWO Dziecko poniżej 13 lat może korzystać tylko przez konto rodzica/opiekuna lub za jego wyraźną zgodą 🧩 PRZYKŁADY APLIKACJI I ICH ZASADY WIEKOWE (wg regulaminów 2024–2025) Aplikacja Minimalny wiek Czy wymagana zgoda rodzica? TikTok 13 lat (konto młodzieżowe), <13 tylko w aplikacji „TikTok for Younger Users” ✅ Tak, wymagana zgoda i kontrola rodzica YouTube / YouTube Kids YouTube – 13+, YouTube Kids – brak limitu, ale pod nadzorem rodzica ✅ Tak, konto rodzica wymagane Instagram / Facebook / Messenger 13+ ✅ Tak, dziecko <13 nie może legalnie samodzielnie korzystać WhatsApp 13+ (w UE) ✅ Tak Roblox 13+ (własne konto), młodsze dzieci tylko z rodzicem ✅ Tak Duolingo / Lingokids / Khan Academy Kids brak formalnego limitu, ale rejestracja wymaga zgody rodzica ✅ Tak Netflix, Disney+, Spotify 13+ (konto użytkownika) ✅ Tak Offline puzzle, kolorowanki, aplikacje bez rejestracji i Internetu brak ograniczeń ❌ Nie 🧠 PODSUMOWANIE

Dziecko poniżej 13 roku życia:

❌ nie może samodzielnie akceptować regulaminów, zakładać kont ani podawać danych osobowych,

✅ może korzystać z aplikacji offline lub anonimowych, które nie zbierają danych,

✅ może korzystać z aplikacji online tylko wtedy, gdy rodzic wyrazi zgodę i często zakłada konto w imieniu dziecka,

🔒 rodzic powinien sprawdzić, czy aplikacja stosuje tzw. Parental Consent Mechanism (np. e-mail z potwierdzeniem lub weryfikacja wieku).

Dla dziecka od 13 lat kwestia zgody rodzica na korzystanie z aplikacji mobilnych zależy od kilku czynników — nie ma jednej uniwersalnej granicy wieku, ale prawo i praktyka wskazują pewne wytyczne. Poniżej podsumowuję, kiedy i na jakie aplikacje może być wymagana zgoda rodzica lub opiekuna wobec użytkownika 13 +.

🧮 Kiedy zgoda rodzica nadal może być potrzebna po ukończeniu 13 lat?

Zgodnie z Rozporządzenie (UE) 2016/679 (RODO) — art. 8 — jeżeli usługa online jest usługą społeczeństwa informacyjnego (czyli np. aplikacja mobilna zbierająca dane użytkownika) i jeśli legalną podstawą przetwarzania danych jest zgoda dziecka, to:

• Dziecko musi mieć ukończone 16 lat, chyba że prawo państwa członkowskiego przewiduje niższy wiek nie niższy niż 13 lat. gdpr-info.eu

• Jeśli użytkownik ma mniej niż ten wiek (np. 14, 15) — wtedy zgoda rodzica lub opiekuna jest wymagana. gdpr-info.eu

• W Polsce ustawodawstwo przewiduje, że dolna granica może być na poziomie 13 lat. euconsent.eu

• Poza przetwarzaniem danych — jeśli aplikacja oznacza zawarcie umowy (np. zakup, subskrypcja) może obowiązywać prawo cywilne (np. w Polsce przed 13 rokiem życia dzieci mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych) — choć to dotyczy bardziej < 13 lat.

• Dla wieku 13+ wiele aplikacji ustala minimalny wiek użytkownika (np. „13+” w regulaminach serwisów). W takim wypadku użytkownik sam może korzystać — ale jeżeli aplikacja nadal wymaga założenia konta, zakupu lub przetwarzania danych — producent może wymagać zgody rodzica nawet dla użytkownika 13-letniego.

📱 Na jakie aplikacje może być wymagana zgoda rodzica — także dla użytkownika powyżej 13 lat

Zgoda rodzica lub opiekuna może być potrzebna w przypadku aplikacji, które spełniają co najmniej jedno z poniższych:

aplikacje społecznościowe / komunikacyjne (czat, profile, media społecznościowe) — ze względu na interakcję z innymi użytkownikami, wymianę danych, potencjalne ryzyko.

aplikacje które zbierają dane osobowe użytkownika i wykorzystują je (profilowanie, reklamy skierowane do dziecka) — zgodnie z RODO.

aplikacje zawierające zakupy, subskrypcje lub mikropłatności, które oznaczają zawarcie umowy lub zobowiązania finansowego — rodzic może musieć wyrazić zgodę lub nadzorować konto.

aplikacje umożliwiające interakcje online z innymi użytkownikami (fora, gry wieloosobowe, czaty) — gdzie dziecko 13+ może korzystać, ale producent może wymagać zgody rodzica ze względów bezpieczeństwa.

aplikacje, które są usługami dla dzieci/młodzieży, ale zawierają treści lub funkcje wymagające szczególnej ochrony (np. gry z loot boxami, streaming, duża interakcja społecznościowa) — mogą mieć dodatkowe warunki.

✅ Wnioski praktyczne

Jeżeli dziecko ma 13 lat lub więcej, to oficjalnie może zakładać konto i korzystać z wielu aplikacji, które wymagają minimalnego wieku 13+.

Jednak — jeżeli aplikacja zbiera dane, umożliwia zakupy lub interakcję — dobrze jest sprawdzić regulamin: producent może wymagać zgody rodzica/opiekuna.

Jako rodzic warto nadal być zaangażowany: sprawdzić ustawienia prywatności, kontrolować zakupy w aplikacji, ograniczyć czas korzystania i omówić zasady z dzieckiem.